Władimir Putin Rosja opracowała szczegółowy plan agresji na Mołdawię – poinformowała w czwartek telewizja Kanał 24, powołując się na źródło w ukraińskich służbach specjalnych. Dziennikarze podali również możliwą datę rozpoczęcia kolejnej wojny. Rosjanie mieliby uznać niepodległość separatystycznego Naddniestrza. Wspomniane źródło podkreśliło, że prawdopodobne powodzenie rosyjskiej agresji doprowadziłoby do otwarcia drugiego frontu w wojnie z Ukrainą. - Otwarcie drugiego frontu ma strategiczne znaczenie, gdyż będzie on angażować rezerwy ludzkie oraz sprzęt Sił Zbrojnych Ukrainy. Co więcej, kontrwywiad jest zdania, że obecność wojsk rosyjskich w tym regionie będzie destabilizować sytuację polityczną na Bałkanach – podała telewizja. Według ukraińskich służb specjalnych istnieje ryzyko, że Rosja uzna niepodległość separatystycznego Naddniestrza, tak jak to uczyniła w przypadku okupowanych obszarów ukraińskich obwodów ługańskiego i donieckiego. To ułatwiłoby Moskwie dostarczenie dużej ilości broni do Naddniestrza, które w przyszłości Władimir Putin mógłby zechcieć włączyć do Rosji. Maturzyści zmagali się z egzaminem z matematyki Rosja ma gotowy plan ataku na Mołdawię. Na początek nalot samolotów Kontrwywiad twierdzi, że Rosja planuje desant w Naddniestrzu z samolotów Ił-76 i śmigłowców. Maszyny te miałyby tam polecieć z okupowanego Krymu. Naddniestrze jest odcięte od Rosji, a lot przez obwód odeski wiązałby się z ryzykiem zestrzelenia maszyn przez ukraińską obronę przeciwlotniczą. Zdaniem kontrwywiadu celem rosyjskich ataków w obwodzie odeskim w ostatnich tygodniach było utrudnienie komunikacji między białogrodzko-naddniestrzańskim i sarackim rejonem (powiatem) tego obwodu. Właśnie tam siły rosyjskie mogłyby wysadzić desant, a następnie przebić się do Naddniestrza. Rosja ma gotowy plan ataku na Mołdawię. Poznaliśmy datę Kontrwywiad jest zdania, że agresja na Mołdawię i uznanie niepodległości Naddniestrza mogłyby nastąpić 9 maja, obchodzonym w Rosji jako Dzień Zwycięstwa w rocznicę zakończenia II wojny światowej, lub w któryś z najbliższych dni. Rosyjskie służby specjalne mogą planować desant w stolicy Naddniestrza Tyraspolu jednocześnie z organizowaniem protestów i buntów w Kiszyniowie. Według kontrwywiadu służby te rozpatrują możliwość rozniecania zamieszek w Mołdawii. W ostatnich dniach w Naddniestrzu - zdominowanej przez ludność rosyjskojęzyczną separatystycznej "republice" na terytorium Mołdawii - odnotowano eksplozje nieopodal ministerstwa bezpieczeństwa w Tyraspolu, zniszczenie dwóch przekaźników radiowych, "atak" na jednostkę wojskową i domniemany ostrzał w pobliżu rosyjskich składów broni. W ocenie ukraińskiego wywiadu wojskowego są to prowokacje Kremla, które mają na celu wciągnięcie Naddniestrza w trwającą wojnę. Rosja wspiera Naddniestrze gospodarczo i politycznie, ma tam też około 1,5 tys. żołnierzy. W miejscowości Cobasna, przy granicy z Ukrainą, mieści się posowiecki arsenał z około 20-21 tys. ton amunicji. Temat wojny wciąż może pojawić się na maturze ustnej z języka polskiego, dlatego warto przypomnieć sobie najważniejsze lektury z tego okresu. Najłatwiejszy sposób to streszczenia w formie podcastów. Znajdziesz je poniżej! Listen to "Proszę Państwa do gazu - Tadeusz Borowski - streszczenie i opracowanie lektury" on Spreaker.

Proszę państwa do gazu - Tadeusz Borowski: streszczenie, opracowanie, interpretacja Proszę państwa do gazu Tadeusza Borowskiego to opowiadanie o ponurej rzeczywistości obozu koncentracyjnego. Ukazuje dzień z życia więźnia podczas przyjmowania transportów. Streszczenie tego utworu i opracowanie pozwoli wam lepiej zrozumieć niesłychanie ciężkie czasy II wojny światowej. Posłuchaj albo przeczytaj. Proszę Państwa do gazu - Tadeusz Borowski - streszczenie i opracowanie lektury To view this video please enable JavaScript, and consider upgrading to a web browser that supports HTML5 video Spis treściProszę Państwa do gazu - najważniejsze informacjeProszę państwa do gazu - Tadeusz Borowski streszczenieProszę państwa do gazu - problematykaBehawioryzm narratora w Proszę państwa do gazuMotywy obecne w Proszę państwa do gazu Druga Wojna Światowa była wyjątkowo brutalna. To właśnie wtedy Polska przeżywała chwile, które odcisnęły swoje piętno na historii naszego kraju. Obozy koncentracyjne przyniosły śmierć milionom ofiar. Przywożono tam nie tylko Żydów, ale i przedstawicieli innych narodów. Ponurą codziennością były łapanki przeprowadzone na ulicach wielu polskich miast. Niestety, mimo ogromu dokumentacji, wciąż można się spotkać z określeniem „polskie obozy koncentracyjne”. Musisz jednak wiedzieć, że były to obozy nazistowskie. Proszę Państwa do gazu - najważniejsze informacje Proszę Państwa do gazu to jedno z opowiadań Tadeusza Borowskiego, które przedstawia życie w Auschwitz-Birkenau, obozie zlokalizowanym w Oświęcimiu. Autor opisuje wydarzenia, w których brał czynny udział. Robi to w sposób niezwykle sugestywny i bardzo dosadny, często nie przebierając w środkach. W opowiadaniu pojawiają się określenia czasem może zbyt dosłowne, ale tylko w ten sposób można najpełniej oddać obozową rzeczywistość. Gdyby to był scenariusz filmowy, można byłoby uznać go za dzieło nad wyraz poruszające. Niestety nie jest to fantazja twórcy. Wszystkie te wydarzenia bowiem odbyły się naprawdę. Wydarzenia przedstawione w „Proszę państwa do gazu” dzieją się w czasie drugiej Wojny Światowej. Autor opisuje jeden dzień, podczas którego do obozu przyjeżdżają nowi więźniowie. O ramach czasowych informuje nas wiadomość o przybyciu pierwszego transportu oraz wieczorny powrót więźniów do obozu. Akcja dzieje się w Auschwitz-Birkenau – opowiadanie rozpoczyna się w baraku, by chwilę później przenieść nas na rampę rozładunkową. Główny bohater jest jednocześnie narratorem wydarzeń. W „Proszę państwa do gazu” poznajemy go jako Tadka. Jest zdruzgotany tym, co musi każdego dnia przeżywać, jak musi walczyć, by następnego dnia rano się obudzić, i na co musi patrzeć, nim odzyska wolność. Jest także Henri, kolega Tadka z obozu. Razem pracują na rampie rozładunkowej, przyjmując nowych więźniów i segregując ich bagaże. W opowiadaniu poznajemy też Marsylczyka, którego Tadek nazywa Cosway. To dość specyficzny typ, który transporty ludzi w wagonach bydlęcych kojarzył wyłącznie z dostawą jedzenia, a nie śmiercią milionów istnień. Warto również, byś zapamiętał Andreja, rosyjskiego więźnia, który zaatakował kobietę, gdy ta wyrzekła się swojego dziecka. Na rampie rozładunkowej było mnóstwo ludzi, między innymi esesmani, którzy wyróżniali się okrucieństwem i chamstwem. Nim przejdziemy do właściwego omówienia utworu, wiedz, że „Proszę państwa do gazu” jest jednym z wielu opowiadań autorstwa Tadeusza Borowskiego opisujących życie w obozie koncentracyjnym. Proszę państwa do gazu - Tadeusz Borowski streszczenie Opowiadanie rozpoczyna się od opisania scenerii obozu. Spotykamy się z więźniami, którzy są nadzy. W Birkenau trwa właśnie akcja dezynfekcyjna. Uniformy, które należały do więźniów, zabrano i wrzucono do basenów wypełnionych cyklonem, tym samym gazem, którego używa się do zabijania ludzi w komorach. To był trudny okres nie tylko ze względu na pozbawienie ochrony ciała, ale także na brak sienników, koców czy materaców. Do dezynfekcji zabrano wszystko – osadzonym pozostało spać na nagich, szorstkich deskach. Co gorsza, panuje upał, a chwilowy brak nowych transportów sprawia, że jest to czas, w którym pozornie nic się nie dzieje. Tadek żywi się paczkami przysyłanymi z domu. Właśnie odebrał pakunek od swojej matki, którym postanowił podzielić się ze swoimi przyjaciółmi – Henrim i Francuzem z Marsylii. Bohaterowie należeli do Kanady. W Oświęcimiu tak właśnie określano specjalną grupę, której członkowie zajmowali się rozładunkiem transportów ludzi. Ci, którzy należeli do Kanady, mieli nieco łatwiej – podczas rozładunku zawsze mogli zdobyć trochę jedzenia czy nowej odzieży. W trakcie posiłku do mężczyzn podszedł blokowy, aby wezwać Kanadę do stawienia się na rozładunek. Rampa, na której zatrzymywał się pociąg, była położona w całkiem sielskiej okolicy. Dookoła było zielono, znajdował się tam placyk ze żwirem, a w tle było widać mały barak. Więźniowie po dotarciu na miejsce zostają podzieleni na grupy. Jedna ma się zająć wyładunkiem ludzi, druga decydować, kto z przywiezionych trafi do lagru, czyli obozu, a kto do gazu. Do osadzonych dołączyli esesmani. Borowski wprost pisze, że byli otyli, spasieni, a ich twarze, mimo że obsypane srebrem, były chamskie. Nagle nadjeżdża transport z nowymi więźniami. Wszyscy w wagonie krzyczą, są przerażeni, błagają o wodę i pomoc. W celu przywrócenia porządku jeden z Niemców puścił serię z karabinu. W wagonie się uspokoiło, a na rampę zaczęły podjeżdżać ciężarówki. Członkowie Kanady już na wstępie dowiedzieli się, że jeśli któryś z nich zdecyduje się na kradzież kosztowności, zostanie natychmiast rozstrzelany. Po krótkim omówieniu spraw organizacyjnych otworzono wagony i zaczęto wyładowywać ludzi wraz z ich dobytkiem. Członkowie Kanady odbierali im walizki, plecaki, cały bagaż, jaki ze sobą przywieźli. Wszystko lądowało na jednej, wspólnej kupie. Kiedy ktoś z przyjezdnych zapytał o swój przyszły los, wszyscy zamilkli. Członkowie Kanady mieli zakaz rozmawiania z nowymi więźniami. Ich rola sprowadzała się do ustawienia przybyszów w dwóch grupach. Pierwsza trafiała do obozu, druga zaś od razu skazywana była na śmierć. Ciężarówki ze skazanymi jechały do krematoriów, a następnie wracały puste po kolejną grupę. Na rampie tempo pracy było bardzo szybkie. Kanada dzieliła, esesman zapisywał, ciężarówki jeździły. W notesie Niemca można było zobaczyć kreski – szesnaście oznaczało tysiąc ludzi. Podział łupu był jasny. Kosztowności, jakie znaleziono w walizkach, należało oddać Niemcom. Jedzenie zaś więźniowie szybko zjadali lub chowali dla siebie. Kiedy wszystko zostało już rozdysponowane, Kanadzie wydano rozkaz, by uprzątnęli puste wagony. Jednak wagony nie do końca były puste. Więźniowie musieli z nich wynosić martwe dzieci, które z powodu panującego tam ścisku, dusiły się i umierały w odchodach. W większości były to niemowlęta porzucone przez matki. Kobiety zdawały sobie sprawę, że jeśli przyznają się do posiadania małego dziecka, ich szanse na przeżycie drastycznie zmaleją. Jak to dosadnie zauważa Henri, Tadek wygląda, jakby miał rzygać. Kobiety odebrała komendantka z obozu kobiecego. Trupy wrzucono na ciężarówki, które następnie wywiozły je do kremacji, a walizki wrzucono do samochodu. Kanadę czekało jeszcze drugie sortowanie, ale to już na miejscu, czyli w lagrze. Rampa po wysprzątaniu wyglądała, jakby nic się na niej nie wydarzyło. Po pierwszym transporcie nie został nawet ślad. Wszyscy byli gotowi na przyjęcie drugiego. I trzeciego. A potem kolejnych. Pociągi z nowymi więźniami przyjeżdżały od rana do wieczora. I tak codziennie. Dla członków Kanady było to wyczerpujące zadanie. Nie tylko ze względu na ogrom pracy, ale także świadomość tego, co się dzieje z nowymi więźniami i poczucie własnej niemocy. Podczas jednego z takich rozładunków na dłoni Tadka zacisnęła się ręka trupa. Rozładunek był wyczerpujący, a gorąc panujący w powietrzu tylko potęgował ten efekt. Po tylu transportach bohaterom trudno było odczuwać jakąkolwiek empatię czy litość w stosunku do nadjeżdżających. W pewnym momencie Tadek sam mówi, że marzy o powrocie do obozu. Mimo braku w nim ubrań i posłań tylko to miejsce jest dla niego oazą spokoju i wytchnienia. Niestety transporty wciąż przyjeżdżały. Tadek patrzył na nowo przybyłych i wiedział, że cały ich dobytek, choćby najlepiej ukryty, i tak zostanie odnaleziony. Niemcy wyślą więźniów do roboty lub do gazu, a ich ubrania dokładnie przeszukają. Nie tylko zgarną brylanty, złoto, pieniądze znalezione w kurtkach czy podeszwach butów. Dobiorą się też do ust, gdzie można schować kosztowności pod językiem, dobiorą się do macic i kiszek, a nawet wyrwą złote zęby. Nasz bohater to wszystko wiedział, lecz nic nie mógł powiedzieć, nic nie mógł zrobić. Aby przeżyć, musiał być jak inni w Kanadzie. W końcu nadjechał ostatni pociąg z więźniami. Nareszcie udało się wszystkich podzielić. Esesman zrobił ostatnią kreskę w notesie. Tego dnia, kiedy Tadek pomagał innym w rozładunku, do obozu przyjechało aż piętnaście tysięcy ludzi. Ciężarówki, piece, Niemcy oraz członkowie Kanady pracowali na okrągło. Po całym dniu wracali do obozu objuczeni w nowe ciuchy, jedzenie i łapówki. To nie jest tak, że Kanada mogła sobie wnosić do obozu, co tylko chciała. Czarna kawa, jedwab czy kosztowności stanowiły zapłatę dla wachmanów, czyli strażników, by więźniowie mogli przejść bez kontroli. A oni przez kilka następnych dni mogli skosztować szynki, konfitur, likierów czy wódki. Wszyscy w obozie będą dobrze wspominać ten transport. Transport „Sosnowiec-Będzin”, który był bogaty i zasobny. Tymczasem nocą wciąż widać pracujące kominy krematoriów, z których wydobywa się dym. Proszę państwa do gazu - problematyka Proszę państwa do gazu nie należy do łatwych lektur. Opowiadanie przedstawia tylko jeden dzień z życia Tadka, a pamiętajmy, że takich dni było o wiele więcej. Tyle jednak wystarczy, by samemu oczami wyobraźni zobaczyć, jak wykańczające były to chwile. Nie tylko niszczyły człowieka fizycznie, niezwykle silnie wpływały przede wszystkim na jego psychikę. Bohater podczas pracy przy rozładunku pęka. Zaczyna zastanawiać się, co się z nim stało, czy dalej jest dobrym człowiekiem. Przestał współczuć ludziom, którzy trafili do obozu. Choć to właśnie dzięki nim udało mu się zapełnić swoje kieszenie i tym samym zapewnić sobie jedzenie na najbliższe dni, przepełnia go nienawiść, że z powodu nowych więźniów musi pracować. A jednym z jego obowiązków było wynoszenie martwych, dziecięcych ciał z wagonów i umieszczanie ich na pace ciężarówki. Tadkowi trudno też było przebywać w towarzystwie ludzi wprawionych w tego typu zadaniach. Doświadczenie pozostałych więźniów pozwalało im wykonywać wszystko mechanicznie, traktowali to, jak zwykłą pracę. Już sam tytuł opowiadania wiele znaczy. „Proszę państwa do gazu” to niejako zobrazowanie każdego nowego transportu. Więźniowie, którzy przywożeni byli na rampę w bydlęcych wagonach, nie wiedzieli, co ich czeka. Zakładali, że przyjechali do pracy. Niestety na miejscu nikt nie odważył się podać im szczegółów. Niepisane prawo mówiło, by nie odpowiadać na zadawane pytania, a po prostu kierować ludzi na rzeź lub na przejazd do obozu koncentracyjnego. Dla Niemców pojmani byli wyłącznie kreskami w notesie. Odrobinę bardziej istotni byli ci zdrowsi. Jak mówi sam Tadek - gaz i tak na nich czeka, lecz wcześniej muszą wykonać swoją pracę w obozie. Tadeusz Borowski w swoim opowiadaniu w sposób bardzo wymowny obrazuje zmianę człowieka w obozie koncentracyjnym. Członkowie Kanady, z którymi pracował tego dnia, przestali odczuwać litość. Stali się robotami, swoją pracę wykonują mechanicznie i nie zwracają uwagi na płacz, śmierć czy porzucenie dziecka. Zdarzały się nawet sytuacje, w których Kanadyjczycy wyżywali się na przyjezdnych. Takie zachowanie opisuje Henri, jeden ze znajomych Tadka, który tłumaczy, że na rampie można dać upust negatywnym emocjom. Byli to ludzie zlagrowani, czyli tacy, którzy zostali przesiąknięci obozowym instynktem przetrwania i działali w myśl zasady odwróconego dekalogu. By przetrwać, trzeba było kogoś poświęcić. Dla Tadka na początku było to niepojęte. Dopiero pracując do późnych godzin wieczornych, zaczął tracić uczucia i stawać się ludzką maszyną, zupełnie jak jego towarzysze. Behawioryzm narratora w Proszę państwa do gazu Jak już wiesz, narrator w tym opowiadaniu występuje w formie pierwszoosobowej. Nie jest wszechwiedzący, nie stara się zgadywać, co motywuje innych, ani co mogą odczuwać w danym momencie. W takiej konstrukcji ujawnia się behawioryzm, czyli sposób ukazania postaci polegający na opisywaniu tego, co widać gołym okiem. To rejestrowanie gestów i zachowań ukazujących się w ważnych momentach. Behawioryzm odrzuca analizę psychologiczną, zamiast tego skupia się na werbalnej warstwie. Pozwala zachować obiektywność opisywanych postaci poprzez przedstawianie jedynie faktów. Tadek nie bawi się w monologi wewnętrzne, nie próbuje stać się obozowym psychologiem czy specjalistą od ludzkich emocji. Kluczowe jest to, co widoczne dla oka. Motywy obecne w Proszę państwa do gazu W opowiadaniu Borowskiego znajdziemy także kilka ważnych motywów. Wsłuchaj się uważnie, żebyś niczego nie pominął. Motyw Żydów – czytając „Proszę państwa do gazu”, ma się wrażenie kontaktu z czymś niesamowicie zorganizowanym. Podczas całodniowego przyjmowania transportów i segregowania ludzi wszystko działa jak w szwajcarskim zegarku. Uświadamiając to sobie, nagle zdajemy sobie sprawę, że czytamy nie tyle relację Tadka, ile opis znakomicie prosperującej fabryki śmierci, w której swoje dusze zostawiali Żydzi. Według Niemców byli jedynie podludźmi, niegodnymi szacunku. Motyw śmierci – ludzie transportowani w zwierzęcych warunkach byli traktowani przedmiotowo. Tych mających jeszcze siłę wysyłano do pracy, pozostałych, czyli starych, chorych, niepełnosprawnych, a także dzieci i większość kobiet od razu wysyłano do krematoriów. Motyw zagłady – jak inaczej można nazwać śmierć milionów ludzi? Żydzi oraz przedstawiciele innych narodów w obozie Auschwitz-Birkenau byli masowo zabijani, głodzeni, wykorzystywani do wyczerpującej pracy. Do pełnego zrozumienia opowiadania warto zapoznać się z kilkoma niezbędnymi zwrotami. Pomogą ci one poznać używany w obozach język. Najważniejszymi z nich są: Lager – obóz koncentracyjny. Kanada – wybrana grupa więźniów pracująca przy transportach ludzi. Przynależność do Kanady była swego rodzaju nobilitacją i gwarantowała brak głodu. Więźniowie do baraków wracali objuczeni w marmolady, cukry, wędliny i chleb. Bloki – tak nazywano baraki, do których przypisywano poszczególnych więźniów. Fleger – sanitariusz w szpitalu. Aby objąć to stanowisko, należało przejść odpowiednie przeszkolenie. Nasz bohater Tadek w obozie jest flegerem, choć tego dowiadujemy się z opowiadania „U nas, w Auschwitzu…”. W „Proszę państwa do gazu” pomaga innym Kanadyjczykom przy rozładunku. Esesman – Niemiec pilnujący więźniów w obozie. Nasi Partnerzy polecają

Proszę państwa do gazu i inne opowiadania na ERLI. Bezpieczne i szybkie zakupy. Sprawdź! Zacznij sprzedawać na ERLI i odbierz 3000 z

PROSZĘ PAŃSTWA DO GAZU. LUDZIE, KTÓRZY SZLI • Książka ☝ Darmowa dostawa z Allegro Smart! • Najwięcej ofert w jednym miejscu • Radość zakupów ⭐ 100% bezpieczeństwa dla każdej transakcji • Kup Teraz! • Oferta 14765655386

Rząd Jana Olszewskiego musiał mierzyć się z ogromną skalą trudności i ataków, a mimo to dokonał rzeczy nie do przecenienia. Niestety, bagaż problemów nierozwiązanych z powodu „nocnej zmiany” ciążył Polsce przez wiele następnych Jan Olszewski nigdy nie traktował Polski ludowej jako formy państwowości polskiej. Był bardzo sceptyczny wobec narastającego z coraz większą mocą w drugiej połowie lat 80. dążenia lewicowych elit podziemnej „Solidarności” do zawarcia ugody z komunistami. Stał na stanowisku, że należy jak najdłużej wytrwać, ponieważ przeciwnik może tylko słabnąć i w przyszłości uzyska się więcej. Dziejące się wydarzenia traktował w kategoriach spektaklu odgrywanego wedle scenariusza autorstwa władzy i bezpieki. Utwierdzała go w tym śmierć kapłanów: Stefana Niedzielaka, Stanisława Suchowolca i Sylwestra Zycha, którzy w 1989 r. kolejno ginęli z rąk „nieznanych sprawców”. Odrzucił propozycję objęcia w ramach okrągłego stołu w imieniu „społeczeństwa” funkcji przewodniczącego podstolika ds. reformy prawa i sądów, dzięki czemu wszedłby do wąskiego zespołu odpowiedzialnego z „naszej” strony za całość pertraktacji. Zgodził się jedynie na udzielanie pomocy w charakterze eksperta przy rozmowach stricte technicznych. Nie chciał brać politycznej odpowiedzialności za to, co nastąpi, a na co nie będzie miał wpływu. Później odmówił kandydowania na posła w wyborach 4 czerwca 1989 r., które nie przekazywały władzy „w ręce autentycznych przedstawicieli narodu”. Żywił przeświadczenie, że „nie przystoi to nikomu, kto rzeczywiście reprezentuje postawę niepodległościową, uznaje wartości związane z polską tradycją”. Stracony czas dla przemianPo raz pierwszy ofertę sformowania rządu otrzymał od Lecha Wałęsy w okolicach zwycięskich dla przewodniczącego „Solidarności” wyborów prezydenckich, których dwie tury miały miejsce w ostatnich miesiącach 1990 r. Nie mógł na nią przystać choćby z powodu zakresu i rodzaju „sugerowanych” rozwiązań personalnych w odniesieniu do poszczególnych ministerstw. Jak zresztą sądził, nie była autentyczna. Mimo wszystko nadal wierzył, że prezydent zainicjuje zapisany w swoim programie „nowy początek” i odetnie Polskę od komunistycznych pozostałości. Z perspektywy lat okres od jesieni 1989 r., kiedy zaczęła się destrukcja systemu w całej Europie Środkowo-Wschodniej i należało zerwać kontrakt okrągłostołowy (skoro został zawarty…), do końca 1991 r. oceniał jako stracony dla rzeczywistych zmian, które sięgałyby fundamentów państwowości i gospodarki. Obserwował, jak realizowany kierunek umożliwia strukturom PRL nie tylko nienaruszone przetrwanie, ale i zwiększanie potencjału. A przecież nie było wtedy poważniejszych podstaw do obaw przed oporem środowisk komunistycznych, pozbawionych gwarancji opieki z ramienia wschodniego protektora. Bezpowrotnie zamykała się historyczna szansa, na którą polski naród czekał długie dziesięciolecia… Między zachodem i wschodem Sytuacja uległa zmianie w chwili, kiedy 23 grudnia 1991 r., za sprawą pomysłu i działań Jarosława Kaczyńskiego, przewodniczącego Porozumienia Centrum, sejm wybrany niedawno w pierwszych wolnych wyborach przegłosował wotum zaufania dla gabinetu Jana Olszewskiego. Według ocen sformułowanych przezeń w przyszłości chwilowa zgoda na takie rozwiązanie wynikała z czystej kalkulacji. „Zwłaszcza finanse publiczne znajdowały się w stanie absolutnie dramatycznym. Wiadomo było, że zderzymy się z tym problemem i jeżeli nawet zdołamy opanować sytuację, to ogromnym kosztem. »Tamci« zakładali, że oczywiście sobie nie poradzimy. Rozumowali na zasadzie: »Dobrze, niech spróbują. I tak wszystko szybko się posypie, a wtedy na nich zwalimy ekonomiczne skutki planu Balcerowicza«. […] Jakoś udało się opanować zupełnie nieprawdopodobny deficyt. Nawet nikt nie wiedział, ile wynosi jego wysokość, szacunki wahały się od 30 do 60 bln zł. Tyle brakowało, Balcerowicz drukował przecież puste pieniądze w ostatnim okresie”. Jan Olszewski wyraził w exposé pragnienie, aby powołanie rządu „oznaczało początek końca komunizmu w naszej ojczyźnie”. Polska musiała zmierzyć się z zagrożeniem głównie od wewnątrz, co wynikało w największej mierze z „wieloletniej obcej dominacji”. Tkwiła między światem „zachodnim, który się pokojowo kształtuje i jednoczy”, gdzie nie miała jeszcze „sojuszników, zakotwiczenia, zabezpieczenia”, oraz „wschodnim, który się rozpada”.Agentura wpływów i „pożyteczni idioci” Zmiana położenia wymagała wyrwania się z pułapki dalszej faktycznej zależności w wielu dziedzinach od wschodniego sąsiada i wejścia w struktury Zachodu. Spotykało się to z oporem i przeciwdziałaniem ze strony różnych ośrodków, jak przypominał Jan Olszewski – „całej agentury wpływów rosyjskich i przede wszystkim ogromnej rzeszy tzw. pożytecznych idiotów”. Niemałą rolę odgrywały względy mentalne. Środowiska polityczne wywodzące się z opozycji wewnątrzsystemowej w PRL (o postkomunistach nie wspominając) samo tylko sygnalizowanie kwestii akcesu do NATO uważały za „szaleństwo”. Premier nie mógł być nawet pewien postawy ministrów. Po latach relacjonował, że niedługo po tym, jak otrzymał misję tworzenia rządu, zgłosił się doń Krzysztof Skubiszewski – szef Ministerstwa Spraw Zagranicznych u poprzedników i później także w jego gabinecie, „z nadania” Lecha Wałęsy (MSZ zaliczał się do tzw. resortów prezydenckich, podwójnego podporządkowania). Zarysował istniejącą w tamtym momencie możliwość i szansę (!) zawarcia traktatu ze Związkiem Sowieckim, „poprawiającego naszą sytuację w stosunku do ZSRS, a nawet [sic!] stwarzającą nam bardziej równorzędną pozycję”. Jan Olszewski polecił, aby odłożyć to zagadnienie na półkę, dzięki czemu Polska nie została ostatnim państwem, które zawarło umowę międzynarodową z ulegającym właśnie likwidacji komunistycznym imperium. „Drzwi do NATO są otwarte” W marcu 1992 r. przybył do Polski sekretarz generalny Paktu Północnoatlantyckiego Manfred Wörner. Oświadczył, że „drzwi do NATO są otwarte”. Mimo to prezydent w trakcie wizyty w Niemczech niespełna trzy tygodnie później ogłosił ideę NATO-bis i EWG-bis jako związków państw dawnego „bloku wschodniego”. Miało to dodatkowy wymiar, ponieważ nastąpiło w przeddzień przygotowywanej od szeregu miesięcy podróży premiera do Stanów Zjednoczonych. „Oczywiście zrobiło się wielkie zamieszanie. Nie mogłem [tu w sensie: bo nie wiedziałem, jak] nawet wyjaśnić rozmówcom, o co głowa państwa właściwie występuje. Za to bardzo wyraźnie artykułowałem postulaty rządu i nasz kierunek działań. Podkreślałem, że o żadnej formule »bis« w ogóle nie ma mowy. Do dzisiaj nie wiem, kto to wymyślił”. Jan Olszewski przebywał za oceanem od 13 do 14 kwietnia. Spotkał się z amerykańskim prezydentem Georgem Bushem, który z punktu widzenia swojego kraju wskazał na możliwość przyjęcia Polski do NATO. Do rozwiązania pozostawała kwestia pozbycia się wciąż stacjonujących na polskim terytorium jednostek armii rosyjskiej. Poza wszystkim, w posowieckich garnizonach kwitło zjawisko przemytu różnego rodzaju kradzionych dóbr, aferowej sprzedaży paliw i spirytusu. Tymczasem ni stąd, ni zowąd pojawił się pomysł przekształcenia baz w spółki joint-venture. Spółki w miejsce baz?! W załączniku do wynegocjowanego przez MSZ wiosną 1992 r. traktatu między Rzecząpospolitą a Rosją znalazł się zapis o treści: „W oparciu o część obiektów wybudowanych ze środków wojsk [b. ZSRS] i przekazanych stronie polskiej umawiające się strony stworzą sprzyjające warunki dla zorganizowania wspólnych przedsiębiorstw o przeznaczeniu cywilnym”. Mimo formalnego sprzeciwu rządu były uzasadnione obawy, że Lech Wałęsa w trakcie majowej wizyty w Moskwie wyrazi na to zgodę. Tylko szybka i zdecydowana reakcja premiera, polegająca na wysłaniu już na miejsce, do tamtejszej ambasady szyfrogramu ze stanowiskiem Rady Ministrów, pozbawiła prezydenta pola manewru. Sytuacja przesądziła o dalszych losach rządu… Powstanie przedsięwzięć handlowych o specjalnym statusie oznaczałoby katastrofę – „stworzenie tego rodzaju pozostałości po radzieckich wojskach i utrwalenie wpływów Rosji na terenie dawnych baz, że wykluczyłoby [to] możliwość aspirowania kiedykolwiek do Paktu Północnoatlantyckiego”. Zdaniem Jana Olszewskiego „terytoria […] przekazane pod działalność polsko-rosyjskich spółek […] stałyby się absolutnie niedostępne dla jakiejkolwiek ingerencji, kontroli z naszej strony. Wyłączone spod jurysdykcji Polski, pełniłyby funkcję ekspozytur wywiadu Rosji i miejsc wykorzystywanych do przerzutu broni czy narkotyków”. Dawne powiązania Tłem dla zmiany politycznej było wykonanie przez szefa resortu spraw wewnętrznych Antoniego Macierewicza uchwały lustracyjnej, której projekt złożył 28 maja Janusz Korwin-Mikke. Wbrew narracji politycznych przeciwników działalność MSW nie sprowadzała się do sporządzania „list agentów” (sic!). Wiosną Wydział Studiów Gabinetu Ministra przygotował dla premiera raport wskazujący na zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa płynące z powiązań sięgających poprzedniego systemu. Dotyczyły polityki, administracji, kancelarii prezydenta, władz sądowniczych, państwowych środków masowego przekazu, banków, służby dyplomatycznej, instytucji gospodarczych… Wykonana praca analitycznobadawcza pozwalała stwierdzić, że przez dawnych pracowników komunistycznej bezpieki cywilnej i wojskowej oraz ich agentów opanowana została choćby tak newralgiczna dziedzina, jak handel bronią i sprzętem specjalnym. Ponadto – „wielkie afery finansowe, jak Art-B i FOZZ, były dokonywane pod osłoną i z udziałem oficerów i agentury byłego Zarządu II Sztabu Generalnego WP i Departamentu I MSW. G[rzegorz] Żemek – główny podejrzany w śledztwie w sprawie FOZZ – był tajnym współpracownikiem Zarządu II Sztabu Generalnego WP, podobnie jak kilku innych jego [dyrektora generalnego Funduszu Obsługi Zadłużenia Zagranicznego] współpracowników” etc. Istotne okazywało się też opisanie ścisłego podporządkowania służb specjalnych PRL mocarstwu sowieckiemu. Raport przedostanie się na łamy „Tygodnika Solidarność”. Bezpieczeństwo energetyczne Na przełomie 1991 i 1992 r. Rosjanie niespodziewanie zmniejszyli o połowę ilość przesyłanego do Polski gazu. Nikt do końca nie wiedział, czy stanowi to element nacisku, czy rezultat bałaganu po likwidacji ZSRS, ale rozmowy nie przynosiły rezultatów. Jan Olszewski powołał doraźny sztab antykryzysowy. Spotkania odbywały się z udziałem wybranych ministrów, szefa Urzędu Ochrony Państwa Piotra Naimskiego, doradców z PGNiG. Nie istniał żaden sposób uzupełnienia niedoborów. W przypadku zakładów pracujących w ruchu ciągłym odcięcie od surowca powoduje ich zniszczenie, dlatego powstała specjalna lista, według której miały być eliminowane – od tych uznanych za „najmniej ważne” do „najważniejszych” dla bezpieczeństwa państwa i gospodarki. Ta zupełnie dramatyczna sytuacja uświadamiała, że należy szukać rozwiązań zapobiegających w przyszłości tego typu zdarzeniom. Według relacji Piotra Naimskiego „wiosną 1992 roku powstał projekt gazociągu łączącego Polskę przez Danię z brytyjskim złożem »Britannia« na Morzu Północnym. Anglicy chcieli uczestniczyć w tym przedsięwzięciu, rozmowy były bardzo zaawansowane. Przygotowaliśmy studium wykonalności, biznesplan… Zainteresowanie wyrażali partnerzy z Czech i Węgier, także przedstawiciele dużych firm energetycznych”. Później jednak nowe władze przystąpiły do realizacji rosyjskiego projektu budowy gazociągu Jamał – Europa, który uzależnił Polskę od gazu ze Wschodu aż do… 2022 r. i stał się jednym z fundamentów trwałej współpracy gospodarczej i politycznej Rosji i Niemiec ponad naszymi głowami. Nie do przecenienia W nocy z 4 na 5 czerwca doraźnie zawiązana „koalicja strachu” doprowadziła do odwołania rządu przy pomocy przewrotu parlamentarnego. Po latach Jan Olszewski oceniał okoliczności sprawowania przez siebie władzy jako beznadziejne. Mówiąc o możliwościach całkowitego uwolnienia Polski od postkomunistycznego układu, podkreślał: „W 1991 r. i 1992 r. nie Było już żadnej szansy. Jeżeli w ogóle była, to rzeczywiście w 1989, może jeszcze w roku 1990 r.”. Rząd musiał mierzyć się z ogromną skalą trudności i ataków, w tym medialnych. Jeżeli chodzi o bieżące funkcjonowanie państwa, zdołał mimo to przygotować budżet, wdrożyć nowy program gospodarczy czy zatrzymać złodziejską prywatyzację majątku narodowego. Dokonał rzeczy nie do przecenienia również – a nawet zwłaszcza – z perspektywy minionego trzydziestolecia. Tak wyraźne opowiedzenie się za członkostwem w NATO nadało ton dalszemu kierunkowi działań na płaszczyźnie polityki międzynarodowej. Sprawa dymisji szefa Wojskowych Służb Informacyjnych ukazała niebezpieczeństwa związane z istnieniem WSI, a realizacja faktycznie awykonalnej uchwały lustracyjnej przeszkodziła w pogrzebaniu kwestii agentury bezpieki cywilnej. Wszystko to znacznie osłabiło wpływy „partii rosyjskiej”. Niestety, bagaż problemów nierozwiązanych z powodu „nocnej zmiany” ciążył Polsce przez wiele następnych lat. Polecane ofertyMateriały promocyjne partnera

. 369 414 528 719 191 283 291 480

proszę państwa do gazu całość